Στις 21 Μαρτίου οι μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου είχαν την ευκαιρία στo πλαίσιο του μαθήματος των Θρησκευτικών, με την καθοδήγηση της εκπαιδευτικού κας Σπελέτα Ευτυχίας, να παρακολουθήσουν μέσω Webex το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης: «Μεταβυζαντινά Μοναστήρια, ο λύχνος του Ελληνικού Πολιτισμού: Κρυφό Σχολειό – Έφηβοι Νεομάρτυρες». Η ξενάγηση και το βιωματικό μέρος των δραστηριοτήτων πραγματοποιήθηκε από την υπεύθυνη του προγράμματος κυρία Παπαδόγιαννη Ελένη.
Πηγή έμπνευσης αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος αποτέλεσε η συμπλήρωση των 200 χρόνων από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ενάντια στον Τούρκο κατακτητή.
Ενσάρκωση αυτής της έμπνευσης αποτέλεσαν τα μεταβυζαντινά μοναστήρια, τα οποία είναι διάσπαρτα στον ελλαδικό χώρο και αποτελούν ζωντανή μαρτυρία των ιστορικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτισμικών συνθηκών που επικρατούσαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας κι ως εκ τούτου συνιστούν μια ιδιαίτερα αξιόλογη δίοδο παιδαγωγικής προσέγγισης του θέματος.
Με τη βοήθεια της υπεύθυνης του προγράμματος «ξεναγήθηκαν» σε ναούς της καστροπολιτείας του Μυστρά και θαύμασαν τις ιστορικές τοιχογραφίες από την Παλαιολόγεια Αναγέννηση ως τη Μεταβυζαντινή Τέχνη και τους καλλιγραφημένους χειρόγραφους κώδικες αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων. Έπειτα, έκαναν μια αναδρομή στην εκπαίδευση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ενημερώθηκαν για τον ρόλο του «Κρυφού Σχολειού» και των θαρραλέων Νεομαρτύρων της εποχής.
Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες ξεναγήθηκαν στο Δεσποτάτο του Μυστρά, γνώρισαν τα καινοτόμα στοιχεία της Παλαιολόγειας Τέχνης, τις ζωγραφικές τεχνοτροπίες των τοιχογραφιών και τη μετάβαση από την Παλαιολόγεια στην Κρητική Σχολή Αγιογραφίας. Εντυπωσιάστηκαν από τις τοιχογραφίες με μοτίβα της ζωγραφικής Αρχαιότητας, εντόπισαν τα κρυμμένα αρχαϊκά στοιχεία των αγιογραφιών, γνώρισαν τις ονομασίες των χρωμάτων, για τις οποίες χρησιμοποιούνταν και ορολογίες της αγιογραφικής τέχνης.
Μετά το πέρας της ξενάγησης οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε συζήτηση με την υπεύθυνη του προγράμματος, ενώ στη συνέχεια πραγματοποίησαν ομαδικές δραστηριότητες.
Με αφορμή την ελαιογραφία του Νικολάου Γύζη: «Ελληνικόν Σχολείον εν καιρώ δουλείας-Κρυφό Σχολειό» 1885/86, διαπιστώθηκαν οι δύσκολες συνθήκες εκπαίδευσης που επικρατούσαν κυρίως τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας. Στη συνέχεια, μέσω δραματοποίησης μία ομάδα μαθητών ανέλαβε τον ρόλο μαθητών του Κρυφού Σχολείου και μία δεύτερη ομάδα τον ρόλο μαθητών του σύγχρονου σχολείου. Αντήλλαξαν απόψεις για το πώς γινόταν το μάθημα κρυφά από τα μάτια των Τούρκων, για τους κινδύνους που απειλούσαν δασκάλους και μαθητές, αλλά και για τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί πλέον στην ελληνική εκπαίδευση.
Κατόπιν, οι μαθητές/τριες, αφού παρακολούθησαν βίντεο με τον βίο και την προσφορά των Νεομαρτύρων, επιχείρησαν να κατανοήσουν τον ηρωισμό τους και τη συμβολή τους στην ωρίμανση της ιδέας του ξεσηκωμού. Έπειτα , συζήτησαν για τις αξίες και τα ιδανικά αλλά κυρίως για την αυταπάρνηση των Νεομαρτύρων και των Εθνομαρτύρων, οι οποίοι αυτοθυσιάστηκαν για την πατρίδα.
Στο σημείο αυτό η υπεύθυνη του προγράμματος ανήρτησε τις εικόνες Νεομαρτύρων και Εθνομαρτύρων,δίνοντας σχετικές πληροφορίες για την προσφορά τους αλλά και για το τι σημαίνει εξισλαμισμός. Μέσω «brainstorming», οι μαθητές/τριες ανέφεραν πιθανές αιτίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν έναν χριστιανό στο μαρτύριο και αντιστοίχισαν τις αξίες και τα ιδανικά των Νεομαρτύρων.
Με τη συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα οι μαθητές/τριες συνειδητοποίησαν τη συμπόρευση της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στα χρόνια της σκλαβιάς και την ευθύνη για τη διαφύλαξη αυτών των ιδανικών στην ιστορική διαδρομή του ελληνικού έθνους. Αποκόμισαν ιστορικά, πολιτισμικά, λαογραφικά, εικαστικά και παιδαγωγικά οφέλη μέσα από τη δραματοποίηση και τη δημιουργικότητα, καλλιέργησαν την κριτική τους σκέψη μέσα από την αντιπαραβολή της ζωής των νέων στα χρόνια της σκλαβιάς με τον τρόπο ζωής της σημερινής νεολαίας.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας και της διάδρασης με άλλα σχολεία της χώρας, οι μαθητές μας έχουν την δυνατότητα στο σχετικό σύνδεσμο: https://padlet.com/papeleni33/wbfwthe3o5szkbmy να δουν αναρτήσεις άλλων σχολείων και μαθητών της χώρας μας ή να αναρτήσουν τα δικά τους άρθρα και εικαστικά έργα, όπως δημιουργίες χρυσόβουλων, χειρόγραφων κωδίκων, μοτίβων, κολάζ, αγιογραφιών κ.α.
